ความเป็นมาของมูลนิธิ
มูลนิธิช่วยนักเรียนที่ขาดแคลน ในพระบรมราชินูปถัมภ์ ชื่อย่อ ม.น.ข. “Foundation for Needy Students under Royal Patronage of Her Majesty the Queen” มีกำเนิดเนื่องมาจากข้อเสนอแนะของที่ประชุมสัมมนาว่าด้วยจริยศึกษา ซึ่งกระทรวงศึกษาธิการ ได้จัดขึ้นเมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๐๔ หลังจากนั้นบุคลากรที่เข้าร่วมสัมมนาและบรรดาผู้ที่เสนอแนะได้ร่วมกันจัดตั้ง “มูลนิธิช่วยนักเรียนที่ขาดแคลน” ขึ้น โดยเงินทุนซึ่งมีผู้มีจิตศรัทธาบริจาคในเดือนสิงหาคม ๒๕๐๔ และเมื่อความทราบถึงพระกรรณสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเงินซึ่งมีผู้จงรักภักดีต่อเบื้องพระยุคลบาท ทูลเกล้าฯ ถวายโดยเสด็จพระราชกุศลเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา พุทธศักราช ๒๕๐๔ เป็นทุนดำเนินการตามวัตถุประสงค์ของมูลนิธิฯ ทั้งได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับมูลนิธิช่วยนักเรียนที่ขาดแคลนไว้ในพระบรมราชินูปถัมภ์ เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๔ ด้วย และในวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ องค์อุปถัมภิกาของมูลนิธิฯ ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเงินสมทบทุนมูลนิธิฯ ตลอดมา และยังทรงพระกรุณาพระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับการช่วยเหลือนักเรียนที่ขาดแคลนแก่มูลนิธิฯ หลายประการ ซึ่งคณะกรรมการบริหารมูลนิธิฯ ได้น้อมเกล้าฯ รับไว้เป็นหลักในการบริหารงานของมูลนิธิฯ ด้วยความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นเกล้าล้นกระหม่อม
มูลนิธิช่วยนักเรียนที่ขาดแคลน ในพระบรมราชินูปถัมภ์ มีคณะกรรมการ ๒ คณะ กล่าวคือ
๑. คณะกรรมการกลาง ประกอบด้วย บุคคลที่ได้รับเชิญจากคณะกรรมการบริหารซึ่งมีจำนวนไม่จำกัด มีหน้าที่ควบคุมนโยบายให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์
บุคคลที่ได้รับเชิญในการดำรงตำแหน่งประธานกรรมการกลาง นับตั้งแต่เริ่มตั้งมูลนิธิฯ จนถึงปัจจุบันมีรายพระนาม และรายนาม ดังนี้
- ประธานกิตติมศักดิ์ของคณะกรรมการกลาง
พ.ศ. ๒๕๕๓ – ปัจจุบัน หม่อมราชวงศ์พร้อมฉัตร สวัสดิวัตน์
- ประธานกรรมการกลาง นับตั้งแต่เริ่มตั้งมูลนิธิฯ จนถึงปัจจุบันมีรายพระนามและรายนาม ดังนี้
พ.ศ. ๒๕๐๔ – ๒๕๐๕ ท่านผู้หญิงดุษฎี มาลากุล
พ.ศ. ๒๕๐๖ – ๒๕๐๗ ท่านผู้หญิงวิจิตรา ธนะรัชต์
พ.ศ. ๒๕๐๘ – ๒๕๑๓ ท่านผู้หญิงจงกล กิตติขจร
พ.ศ. ๒๕๑๔ – ๒๕๑๘ หม่อมเจ้าอาชวดิช ดิศกุล
พ.ศ. ๒๕๑๙ – ๒๕๒๒ พลโทเฉลิมชัย จารุวัสตร์
พ.ศ. ๒๕๒๓ – ๒๕๒๘ คุณหญิงแสงเดือน ณ นคร
พ.ศ. ๒๕๒๙ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร
พ.ศ. ๒๕๓๐ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุขุมาภินันท์
พ.ศ. ๒๕๓๑ - ๒๕๔๔ คุณหญิงแสงเดือน ณ นคร
พ.ศ. ๒๕๔๕- ๒๕๕๕ หม่อมราชวงศ์โอภาศ กาญจนะวิชัย
พ.ศ. ๒๕๕๖ – ปัจจุบัน นายพนม พงษ์ไพบูลย์
๒. คณะกรรมการบริหาร มีจำนวนไม่เกิน ๒๗ คน และไม่น้อยกว่า ๙ คน อยู่ในตำแหน่งคราวละ ๒ ปี ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งมูลนิธิฯ เป็นต้นมาจนถึงปัจจุบันมีผู้ดำรงตำแหน่งนายกกรรมการบริหาร ดังนี้
พ.ศ. ๒๕๐๔ - ๒๕๒๙ หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช
พ.ศ. ๒๕๓๐ - ๒๕๕๒ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิมลฉัตร
พ.ศ. ๒๕๕๓ – ๒๕๕๕ คุณหญิงอัมพร มีศุข
พ.ศ. ๒๕๕๖ – ปัจจุบัน หม่อมราชวงศ์โอภาศ กาญจนะวิชัย